Ev Satın Alırken Nelere Dikkat Etmeli?

5

Hemen herkesin hayali bir gün kendi evinde oturmaktır. Çünkü yıllarca kira ödemek hem bütçeyi zorlar hem de insanın içinde hep “boşa giden para” hissi bırakır. Oysa kendi eviniz olduğunda duvarın renginden koltukların dizilişine kadar her şey sizin kararınız olur. İstediğiniz gibi dekore eder, gönlünüzce yaşarsınız. Yani aslında ev sahibi olmak sadece maddi değil, psikolojik olarak da özgürleşmektir.

Tabii işin Türkiye boyutu biraz farklı. Ev fiyatları yüksek, piyasalar belirsiz, masraflar da azımsanacak gibi değil. Bu yüzden ev almak çoğu zaman “ben bu daireyi beğendim” demekten çok daha fazlasını gerektiriyor. Tapu, kredi süreci, komisyonlar, vergiler derken karşınıza uzun bir liste çıkıyor. Peki bu süreçte neleri bilmeniz gerekir? Gelin adım adım bakalım.

1. Evi Seçerken Dikkat Edilecekler

Konum ve Çevre

Ev ararken ilk baktığımız şey konum olur. İşe yakın mı? Çocuğun okulu ne tarafta? Aile büyüklerine gidip gelmek kolay olacak mı? Hatta bazen arkadaşların oturduğu semte yakın olmak bile seçimde etkili olur. Günlük hayatı düşündüğünüzde bunlar küçük gibi görünen ama aslında yaşam kalitesini belirleyen detaylardır.

Ulaşım imkânları da konum kadar önemlidir. Metroya, otobüs durağına ya da ana yollara yakın bir ev, sabah işe giderken hayat kurtarır. Bir de güvenlik konusu var. Akşam eve yürürken sokakların ışıklandırması yeterli mi? Mahallede çocukların oynayabileceği güvenli alanlar var mı? Bunlar sadece bugünü değil, uzun vadede de yaşam kalitenizi etkiler.

Ayrıca bulunduğunuz bölgenin geleceğini de hesaba katın. Kentsel dönüşüm projeleri, yeni metro hatları ya da altyapı yatırımları evin değerini artırır. Biraz araştırma yaparak hem bugünkü konforu hem de yarının yatırım fırsatını yakalayabilirsiniz.

Cephe ve Yön

“Evin cephesi ne tarafa bakıyor?” sorusu boşuna sorulmaz. Güney ve doğu cepheler güneş ışığını daha çok alır, bu da evin hem daha sıcak hem de aydınlık olmasını sağlar. Güneş giren eve doktor girmez derler ya, gerçekten öyledir. Öte yandan batı cephesi yazın fazla sıcak olabilir, kuzey cephesi ise genelde daha serin kalır. Kısacası yön tercihi, faturalarınızdan günlük konforunuza kadar pek çok şeyi etkiler.

Bina ve Daire Özellikleri

Konumu belirlediniz, yönü de hoşunuza gitti. Peki bina sağlam mı? Depreme dayanıklı mı? Bu sorular Türkiye’de belki de en önemli nokta. Binanın yaşı, kullanılan malzemeler, zemin etüdü mutlaka kontrol edilmeli. Yönetmeliğe uygun yapılmış olması için resmi belgeleri inceleyebilirsiniz.

Yaşam konforu için ortak alanları da değerlendirin. Asansör var mı? Otopark ihtiyacınızı karşılıyor mu? Aidat bütçenize uygun mu? Çoğu kişi sadece daireye bakar ama apartmanın sunduğu imkanlar da günlük yaşamda büyük fark yaratır.

Bir de ısınma ve yalıtım konusu var. İyi bir yalıtım kışın faturayı düşürür, yazın serinliği korur. Doğalgaz mı, merkezi sistem mi, kombi mi? Hangi sistem daha verimli ve uygun? Bunları önceden bilmek sürprizleri azaltır.

2. Seçilen Evi Satın Alırken Dikkat Edilecekler

Tapu Kontrolleri ve Masrafları

Ev alımında en kritik noktalardan biri tapudur. Türkiye’de satış bedelinin %4’ü kadar tapu harcı ödenir. Yani 5 milyon liralık bir evde 200 bin lira ek masraf demek bu. Üstüne yaklaşık 2 bin lira döner sermaye ücreti eklenir. Zaten yüksek olan ev fiyatlarının yanında bu masraflar bütçeyi iyice zorlar. Çoğu zaman da tüm yük alıcının üzerine kalır.

O yüzden satış görüşmelerinde “Tapu harcı kimin tarafından ödenecek?” sorusunu netleştirin ve mutlaka sözleşmeye yazdırın. Ayrıca iskan alınıp alınmadığını, kat mülkiyetinin mevcut olup olmadığını da kontrol edin. Kat irtifakı olan evler ileride sorun çıkarabilir, bu yüzden kat mülkiyeti olanları tercih edin.

Emlakçı ve Komisyon Ücreti

Emlakçıyla çalışıyorsanız, Türkiye’de standart olarak satış bedelinin %2’si + KDV oranında komisyon alınır. Üstelik bu sadece alıcıdan değil, satıcıdan da ayrı ayrı talep edilir. “Bu hizmetin kapsamı ne, bana ne sağlıyorsunuz?” diye mutlaka sorun. Anlaşmazlık olmaması için tüm detayları yazılı sözleşmeye ekleyin.

Kredi Süreci ve Ek Masraflar

Evi krediyle almayı planlıyorsanız işin içine başka masraflar da girer. Öncelikle ekspertiz raporu şarttır ve ücreti ortalama 5-7 bin lira civarındadır. Bankalar genellikle ev bedelinin en az %20’sini peşinat ister. Bunun dışında kredi dosya masrafı, hayat sigortası gibi kalemleri de hesaba katmanız gerekir. Yani evin fiyatı 5 milyon görünse de ek masraflar ile ciddi şekilde yukarı çıkar.

Bu noktada farklı bankaların faiz oranlarını karşılaştırmak çok önemlidir. Aynı ev için daha düşük faizle alacağınız kredi toplam maliyetinizi yüzbinlerce lira aşağı çekebilir. Enuygun, Hesapkurdu, Hangikredi gibi sitelerden karşılaştırma yapabilirsiniz. Hem güncel kampanyaları görürsünüz hem de kendi bütçenize uygun ödeme planını seçebilirsiniz.

• Enuygun Konut Kredisi Hesaplama
• Hesapkurdu Konut Kredisi Karşılaştırma
• Hangikredi Konut Kredisi Hesaplama

Hukuki ve Teknik Kontroller

Tüm bu işlemleri bitirmeden önce hukuki ve teknik kontrolleri atlamayın. Evin geçmişten gelen vergi borcu var mı? Aidatlar ödenmiş mi? Tapuda ipotek ya da haciz görünüyor mu? Bunları öğrenmeden imza atmak ileride baş ağrısı yaratır. Basit gibi görünen detaylar, yıllarca sürecek sorunların önüne geçebilir.

Tablodaki rakamlar, evin fiyatı dışında cebinizden çıkacak ek yükleri gösteriyor. Üstelik buna mobilya, taşınma masrafı, tadilat gibi kalemleri eklemedik bile. Yani kısacası, ev almak sadece satış bedeli değil, yanında koca bir bütçe planlaması demektir.

Ev almak, hayatın en büyük adımlarından biri. Hem maddi hem de manevi açıdan ciddi bir karar. Doğru konumu seçmek, tapu işlemlerini bilmek, kredi masraflarını hesaba katmak derken uzun bir yolculuk. Ama sonunda kendi evinizin kapısını açmak, bütün bu yorgunluğa değer. Siz de ev almayı düşünüyorsanız, bu adımları dikkate alın ve planınızı ona göre yapın. Peki, sizce en kritik nokta hangisi: konum mu, yoksa bütçe mi?

Umarım bu rehber işinize yarar. Deneyimlerinizi yorumlarda paylaşırsanız, başkalarına da yol göstermiş olursunuz.

NOT: Bu yazıda yapay zeka destekli görseller kullanılmıştır.