Teknoloji bir yandan hayatımızı kolaylaştırırken, ne yazık ki kötü niyetli kişiler için de yeni fırsatlar yaratıyor. Özellikle 50 yaş üzerindeki bireyler, teknoloji kullanımına daha sonradan adapte oldukları için siber dolandırıcıların hedefi haline geliyor. Özellikle Türkiye’de vaka sayısı her geçen yıl artıyor. Dijital dünya büyüdükçe dolandırıcıların tabiri caizse “şeytanın aklına gelmeyecek” yeni yöntemleri yeni kurbanları ağına düşürüyor. Siber dolandırıcılığın birçok türü bulunuyor ve bunlara karşı dikkatli olmak şart. YSF Blog olarak size bu siber tehlikelerden bahsetmek istiyoruz. Eğer 50 yaş ve üzeriyseniz yazımız sizde farkındalık yaratacaktır. Daha genç ve dijital dünyaya adapte olmuş bireyler iseniz de risk altındasınız ve yazının geri kalanını okumalısınız, büyüklerinizi de bu tehlikelere karşı uyarmalısınız.
Oltalama Saldırıları
Oltalama saldırıları, en sık karşılaşılan dolandırıcılık yöntemlerinden biridir. Sahte e-postalar ya da SMS’ler aracılığıyla kişisel bilgilerinizi çalmaya çalışırlar. Bu mesajlarda genellikle “hesabınız tehlikede” veya “ödemeniz eksik” gibi korkutucu ifadeler bulunur. Mesajın sonunda verilen bağlantıya tıklamanız istenir ve bu sahte bağlantılar sizi kişisel bilgilerinizi paylaşmaya yönlendirir. Örneğin, bir banka mesajı gibi görünen bir SMS ile “hesabınız bloke edildi, bu bağlantıya tıklayarak bilgilerinizi doğrulayın” denilebilir. Bu tür bir mesaj aldığınızda, hiçbir bağlantıya tıklamadan bankanızı ya da ilgili kurumu doğrudan arayın. Türkiye’de çok yaygın olan bir başka oltalama yöntemi de, Hukuk büroları gibi davranarak SMS atmak. “Dosyanızın son günü”, “evinize haciz gelecek”, “hgs borcunuz var” gibi mesajlarla sizin paniğe kapılmanızı sağlayarak sizden para tahsil etmeye çalışıyorlar.
Oltalama yöntemlerine örnek olabilecek, 600 kişinin oltalandığı bir olayı aşağıdaki video’dan izleyebilirsiniz.
Sahte Alışveriş Siteleri
Sahte alışveriş siteleri de dolandırıcıların sık kullandığı yöntemler arasındadır. Normal şartlarda 5 bin TL’ye satılan bir matkabın 500 TL’ye, 25.000 TL değerindeki bir cep telefonunun 5.000 TL’ye satıldığına şahit oluyorsanız muhtemelen tehlikedesiniz. Gerçek olamayacak kadar cazip indirimler sunarak, kişileri alışveriş yapmaya teşvik ederler. Örneğin, bir internet sitesinde popüler bir elektronik cihazın piyasa değerinin çok altında bir fiyatla satıldığını görebilirsiniz. Alışveriş yaptığınız sitenin güvenilir olup olmadığını anlamak için adres çubuğunda kilit simgesine ve “https” protokolüne dikkat edin. Ayrıca, çok düşük fiyatlar sunan yeni ve bilinmeyen sitelere karşı temkinli olun. Amazon, Sahibinden, Trendyol, A101 gibi pek çok sahte web sitesi üzerinden her gün binlerce kişi dolandırılıyor. Girdiğiniz sitenin adres çubuğundaki adresi kontrol edin, firmanın resmi sitesi olup olmadığından emin olun. Gerekirse ilgili firmanın başka kaynaklardan bulacağınız resmi telefon numarasını arayıp web sitesinin kendilerine ait olup olmadığını teyit edin. Adres çubuğunda HTTPS (güvenli) ibaresinin bulunduğundan emin olun ve güvenmediğiniz sitelerden alışveriş yapmayın.
Telefonla Dolandırıcılık
Telefonla dolandırıcılık yöntemleri, genellikle tanımadığınız bir numaradan gelen aramalarla başlar. Bu aramalarda “ödeme yapılması gerekiyor” ya da “ödül kazandınız” gibi iddialarla sizi yanıltmaya çalışırlar. Örneğin, bir dolandırıcı sizi arayıp “sigorta priminizde eksik ödeme var, bu yüzden yasal işlem başlatılacak” diyebilir. Telefonla kredi kartı bilgilerinizi isteyen kişilere kesinlikle itibar etmeyin. Resmi kurumlar bu bilgileri telefonda talep etmez. Dolandırıcılar genelde sizden parayı alana dek telefonunuzu kapatmamanızı sağlamaya çalışırlar. “Hesabınızdan terör örgütüne yardım yapılmış”, “ajanlık yapıyorsunuz” gibi iddialarla kendilerine EFT yapmanızı veya bir noktaya para getirmenizi isteyebilirler. Asla inanmayın ve kolluk kuvvetlerine ihbarda bulunun. İnandırıcı olmak için telsiz seslerini de devreye alabilir, veya sızdırılan vatandaşlık verileri sayesinde ev adresinize hatta akrabalarınızın T.C. Kimlik numarasına kadar telefonda sayarak sizi inandırmaya çalışabilirler, aldanmayın.
Sosyal Medya Dolandırıcılıkları
Sosyal medya üzerinden yapılan dolandırıcılıklar son yıllarda artış göstermiştir. Özellikle hediye çekilişleri gibi görünen sahte kampanyalar, kişisel bilgilerinizi ele geçirmek için kurgulanır. Örneğin, “Hediye iPhone kazanmak için bu bağlantıya tıklayın ve formu doldurun” gibi bir paylaşım, dolandırıcılık amaçlı olabilir. Bu tür kampanyalara katılmadan önce kampanyayı düzenleyen kurumun resmi hesabını kontrol edin ve kampanyaların gerçekliğinden emin olun. Ayrıca unutmayın, milli piyango kurumundan izin alınmayan çekilişler yasal değildir. Bir diğer sosyal medya dolandırıcılığı yöntemi de sahte kadın veya erkek profilleriyle kurbanla ilişki kurmaya çalışarak ve ardından paraya ihtiyacı olduğunu ima ederek kurbandan para tahsil etmeye çalışmak.
Güvende Kalmak İçin Öneriler
Teknolojiyi güvenli bir şekilde kullanmak için temel kurallara dikkat etmek yeterlidir. Tanımadığınız bağlantılara tıklamamak, karmaşık şifreler kullanmak ve düzenli aralıklarla şifrelerinizi değiştirmek, kendinizi korumak için atacağınız önemli adımlardır. Ayrıca, akıllı telefonlar ve bilgisayarlarınız için güncel bir antivirüs yazılımı kullanmak da sizi birçok tehditten koruyacaktır. Dolandırıldığınızı düşünmüyorsanız dahi eğer tanımadığınız biri tarafından paniğe sürükleniyorsanız, dolandırılma ihtimalini de değerlendirin ve güvendiğiniz, soğukkanlı birilerinden yardım isteyin, hatta en iyisi tanıdığınız bir avukatı aramak olabilir.
Aklınızdan çıkarmayın ki siber dolandırıcılık yalnızca bir mesajla başlayabilir. Ancak doğru bilgi ve tedbirlerle bu tür tehditlere karşı kendinizi koruyabilirsiniz. Bu tabi ki bir tavsiye değil ancak dolandırıcıyı dolandırarak ders verenler de mevcut, siz tabi ki bunu yapmayın :)))
